Landschap, erfgoed en identiteit

Vakinfo
Lessen en examens
Docent	Arie Stoffelen
Lesvorm	Hoorcollege
Examenvorm	Schriftelijk en een onderzoek
Achtergrond
Studiepunten	6
Wanneer?	3e bach, 1e sem
ECTS	Link

2024

Januari

20 januari

UNESCO hanteert een algemeen aanvaarde en geïnstitutionaliseerde visie op erfgoed.
1. Licht toe waarom dit een heel selectieve visie op erfgoed is.
2. Geef een voorbeeld dat dit illustreert
Wat zijn critical heritage studies en waarom is het toepassen van co-adaptief management voor hun interessant?
Standbeeld JP Coen op het marktplein in hoorn gegeven: beke controversieel enal (uitgebreide uitleg)
1. Pas het cultureel circuit van Paul du Gay toe op dit beeld of op een voorbeeld naar keuze
2. 'de openbare ruimte is een krachtig middel om ideeën te legitimeren en verspreiden ofzo' Pas dit toe op monumentenbouw omtrent de Amerikaanse burgeroorlog, leg uit met drie fases
Gegeven: kaartje met landgebruik en zonering van een UNESCO-site
1. Zonering wordt vaak gebruikt bij erfgoedbescherming. Wat is de gedachtegang?
2. Hoe past UNESCO dit toe?
3. In dit voorbeeld ist enigszins gefaald. Leg uit waarom adhv de figuur

2023

Januari

25 januari

Leg 3 stellingen uit aan de hand van voorbeelden. Je mag verschillende voorbeelden voor dezelfde stelling gebruiken, hetzelfde voorbeeld voor andere stellingen. Schrijf duidelijk (a) (b) en (c) waar je antwoord staat. (max 3 pagina's)
1. Erfgoed wordt bepaald door het heden (i.p.v. het verleden) en erfgoedinterpretaties kunnen veranderen door de tijd
2. Erfgoed is een proces in plaats van een object
3. Erfgoed is contextafhankelijk
Wat is het verschil tussen territoriale structuur en landschapsstructuur. Leg uit hoe dit verschil interessant kan zijn zowel als onderzoeksmethode en bij praktisch erfgoedbeheer. (max 2 pagina's)
Case van Castlefort: (max 4 pagina's)
1. Deze erfgoedinterpretatie is geen Authorized Heritage Discourse. Leg uit.
2. Bij dit soort erfgoed is het conserveren van objecten minder belangrijk dan het ‘doen van erfgoed’. Leg uit.
3. Stel dat jij verantwoordelijk wordt gesteld voor de komende 20 jaar om dit erfgoed te conserveren. Hoe zou je het aanpakken. Gebruik enkele concepten uit de les om je antwoord te staven
Isachenko (2009) beschrijft een manier om de verschillende lagen van een landschap te bestuderen. (max. 4 pagina's)
1. Pas dit model toe op één van de volgende drie landschappen:
  1. Victoria and Alfred Waterfront, Kaapstad, Zuid-Afrika
  2. Avebury World Heritage Site, VK
  3. De vroegere locatie van het IJzeren Gordijn op de grens tussen Duitsland en Tsjechië
2. Gebruik je casus van a. om uit te leggen dat de sense of place niet intrinsiek aan een landschap is
3. Gebruik je vorige antwoorden a. en b. om uit te leggen dat erfgoedconservering nooit neutraal is
Casus van muurschilderingen met strips. Muren geven racistische en seksistische beelden weer. Actiegroep Nomes Peut-être vindt dit een schande. De stad Brussel stelt voor om QR-codes te plaatsen op de muren voor extra context. De actiegroep vindt dit niet vergaand genoeg en vraagt om de verwijdering van de muurschilderingen. (max. 3 paginas)
1. Geef zowel de voor- als nadelen voor het hercontextualisering ter plaatse (QR-codes) en het verwijderen van de muurschilderingen. Is er nog een derde mogelijkheid

2021

Januari

13 januari

(max. 2 pagina's per vraag)

Na de laatste les over het Vlaamse rurale landschap kom ik tot drie conclusies: (1) Bepaalde Vlaamse landschapselementen zijn erfgoed, (2) het landschap is erfgoed in zijn totaliteit en (3) we schieten in Vlaanderen tekort in landschapsconservatie omdat de bevolking het landschap niet meer kan "lezen". Vorm een mening over deze stellingen (elke apart of allemaal in hun geheel), je mag hier akkoord, niet akkoord of gedeeltelijk akkoord mee zijn, maar staaf je antwoord aan de hand van de cursus. Laat zien dat je inzicht hebt in het Vlaamse historische landschap.
We hebben het begrip 'Authenticiteit' gezien in de case van de Anasazi. Pas de verschillende aspecten van authenticiteit (materieel, functioneel, contextueel & objectivisme, constructivisme, existentialisme) toe op de case van Ierland. Zorg dat je in je antwoord duidelijk maakt dat je begrijpt wat elk van deze aspecten inhoudt.
Vergelijk de case van Cape Town (Zuid-Afrika) met die van Havanna. Voor de case van Cape town zijn drie foto's gegeven, gebruik deze om jouw antwoord te illustreren (je mag op de foto's schrijven).

2018

In de les besproken we de dimensies van authenticiteit me de case van de Anasazi indianen. Deze is hier echter niet aan verbonden. Bespreek alle onderdelen van het authenticiteit schema (gegeven) en pas dit toe op de case van de Engelse mansions in Ierland.
Bespreek de gelijkenissen en verschillen van het erfgoedlandschap en erfgoedbehoud tussen het industriele Gent en de diamantwijken in Brimingham. (Birmingham was niet gezien in de les, maar er werd wel verwacht dat je op basis van de reader het vergelijk kon maken).
Gegeven: Stratenplan van Hamiton. Waarom kan die stratenpatroon als erfgoed gezien worden?
De Zuid-Afrikaanse post-apartheidstad Bloemfontein wordt als 'contested heritage' gezien. Wat is er erfgoed aan de stad en waarom is het contested?

2017

Telkens de begrippen uitleggen waar het om gaat en bij elke vraag een voorbeeld geven uit een andere case

De rol van identiteit voor conservatie van erfgoed
De rol van macht voor conservatie van erfgoed
De rol van landschap en commodificatie van erfgoed
De rol van authenticiteit en commodificatie van erfgoed

2016

Gegeven: figuur authenticiteit. Leg de verschillende dimensies van authenticiteit aan de hand van voorbeelden uit een case naar keuze.
'een individu/groep mensen heeft een identiteit en erfgoed is een bouwsteen van identiteit'. Leg uit waarom dit niet altijd zo gemakkelijk of evident is aan de hand van voorbeelden uit de les.
gegeven: figuur Hamilton.
1. Wat zie je hier?
2. Leg uit hoe dit een voorbeeld is van sociale en culturele reproductie uit het verleden
3. Wat is de betekenis van dit historisch patroon in het heden en de toekomst?
Gegeven: figuur kindon model. Leg uit hoe erfgoedbehoud gepaard gaat met beleid.Een voorbeeld uit de cases is gewenst, maar niet noodzakelijk.

2015

Figuur van authenticiteit. Leg een van de drie dimensies van de figuur uit voor de Anasazi-case en tracht ze ook toe te passen op de WOI-case.
Leg het concept 'ongewenst erfgoed' of 'contested heritage' uit vanuit het concept van van bovenaf geplande steden. Geef hierbij voorbeelden uit de koloniale steden-case en de Bloemfontein-case.
"Een sterke identiteit leidt tot een sterke conservatie en een efficiënt conserveringsbeleid" (of iets in die aard alleszins). Ben je akkoord met deze stelling en beargumenteer.
Is de overdracht voor de volgende generatie geslaagd voor Sagalassos en omgeving? Beargumenteer.

2014

Slide van het besluit linken met voorbeelden uit de cases (empirie met theorie linken).
Is de overdracht voor de volgende generatie geslaagd voor
1. Het V&A Waterfront
2. WOI Herinneringspark
3. Sagalassos?
4. Om welk historisch patroon gaat het hier en waarom is de overdracht wel/niet goed geslaagd?
Leg het schema van authenticiteit uit en geef voorbeelden gezien in de les.
.
1. Hoe komt vervreemding tot stand? Geef voorbeelden.
2. Moet historisch erfgoed altijd bewaard worden? (linken met deel a)

2013

Geef je mening over in welke mate I) omvorming van een historisch patroon tot een recreatieve functie samen gaat met II) conservering van het historisch patroon (materieel en sociaal).
De case van de anasazi was bedoeld om materieel, functioneel en contextueel conserveren van erfgoed te duiden. Leg uit hoe deze vormen van authenticiteit aan bod zijn gekomen en pas toe op nog een andere case uit de cursus
Kan de site van Sagalassos bijdragena aan de regionale en lokale ontwikkeling van de streek. Argumenteer
Gegeven: 2 foto's: een landhuis in palladiaanse stijl en een informele tuin. Leg de case van de Ierse countryhouses GRONDIG uit, verwijs daarbij naar deze twee algemeen representatieve foto's.

2007

REEKS 1

a) Toon aan aan de hand van 2 voorbeelden dat conservering een gevolg kan zijn van identiteit met het erfgoed (of zoiets:) b) Pas hier de geziene modellen op toe (Kings en 6F's)
a) Pas het idee van machtstructuren en de invloed op het landschap toe op de case van Ierland. b) geef hier een ander voorbeeld uit de cursus van
a) gegeven de afbeeldingen van de façades van de gentse tinnenpotstraat en de gewadestraat en het kaartje met de huurprijzen van het prinsenhof. Leg hiermee de maatschappelijke structuur uit (was pré industrieel). b) in hoeverre zijn de fysische en sociale structuren van toen hier nu nog aanwezig en interageren ze met elkaar
Tabelletje met kaartnamen op de kolomhoofden en verschillende eigenschappen (van wie, jaartal, schaal, kleur/zwart-wit, manuscript/gedrukt, hoe gedrukt) en deze toepassen voor Poppkaart, Kabinetskaart, Carte Marchande, Topografische kaart NGI, Depot de la Guerre, Vandermaelenkaart, Militaire verkenningen,...

REEKS 2

Kan de textielnijverheid van Gent in de 19e eeuw als erfgoed beschouwd worden ? Hoe zie je de evolutie /voortbestaan van dit ergoed in de toekomst ?
De waterfront ontwikkeling van Capetown is geen goed voorbeeld van historisch erfgoed conservering; verklaar.
Illustratie v Hamilton, en 2 illustraties uit de reader. Bespreek de figuren

2006

Van Ermen:

Een vraag over de kaarten (zo in schema al de kaarten zeggen)
Bijvraag: je krijgt een ferrariskaart en daar stelt hij dan een vraagje over wat je ziet

Vanneste:

De waterfrontwikkeling in Zuid- Afrika uitleggen